یکی از محصولات مهم و ارزشمند در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری درخت خرما است.خرما در مناطق گرم و خشک به خوبی رشد می کند؛ سپس میوه با ارزش خرما را تولید می‌کند.میوه خرما به عنوان یک منبع غذایی مهم و غنی در مصارف گوناگون مورد استفاده قرار می گیرد.از خواص خرما می‌توان به ارزش غذایی بالا،فیبر،مواد معدنی،ویتامین‌ها و آنتی‌اکسیدان‌ها اشاره کرد.
برخی از افرادی که در مناطق گرمسیری زندگی می‌کنند با داشتن درخت خرما از آن درآمد کسب می‌کنند.این افراد به دلیل داشتن مهارت در کشت و نگهداری درخت خرما میوه‌های با کیفیت و مرغوبی را تولید می‌کنند؛ که قابلیت فروش به بازارهای محلی و یا حتی بین المللی را هم دارند. یکی از انواع روش برداشت خرما، برداشت به وسیله دستگاه بالابر نخل است که بدون آسیب به فرد و میوه های خرما در برداشت محصول شما را یاری می‌رساند.
مراحل برداشت خرما
مراحل برداشت خرما یک فرآیند پیچیده و زمان‌بر است که باید مهارت و همچنین دقت بالایی داشت.این فرآیند مراحل مختلفی دارد. که شامل:
1-اولین مرحله برای برداشت درخت خرما اطمینان از اینکه خرما رسیده باشد؛برای تشخیص خرما رسیده باید به رنگ،طعم و سختی خرما توجه کنید.
2-قبل از شروع برداشت از درخت خرما باید ابزارهای لازم مانند:چاقو،طناب و سبد را آماده کرد.
3-چیدن خرما باید با دقت خاصی انجام شود تا به خوشه درخت خرما آسیب نرسد به همین دلیل شما می‌توانید از روش‌های مختلف مثل بالابر نخل استفاده کنید.
4-پس از چیدن باید میوه خرما را از خوشه جدا کرد،اینکار با استفاده از ابزارهای خاصی انجام میشود.
5-خرما تازه برداشت شده هم امکان مصرف به صورت تازه را دارد هم قابلیت تبدیل به فرآورده‌هایی چون:خرمای خشک،شیره خرما،سرکه خرما است.
معرفی روش‌های برداشت خرما
به دلیل حساس بودن برداشت خرما روش‌های مختلفی وجود دارد. یکی از روش برداشت درخت خرما استفاده از بالابر است؛در این روش شما می توانید به راحتی و بدون زحمت میوه خرما را از درخت خرما جدا کنید. در ادامه روش برداشت خرما را بیشتر توضیح خواهیم داد.
استفاده از بالابر
یکی از روش‌های نوین و کارآمد برای برداشت خرما استفاده از بالابر نخل است. برای این کار شما باید ارتفاع بالابر را تنظیم، سپس به راحتی خرما را از درخت جدا کنید.استفاده از بالابر علاوه بر سرعت بخشیدن به کار شما ایمنی بیشتری دارد. همچنین استفاده از بالابر در بلند مدت هزینه‌های مربوط به نیرو کار را کاهش میدهد.
روش برداشت دستی
روش دستی خرما که بسیار پر زحمت است در آن کارگران با استفاده از ابزار(چاقو یا قیچی) میوه خرما تک تک جدا می‌کنند.در واقع روش دستی به دلیل اینکه ماشین آلات در آن استفاده نمیشود صدمه‌ای به درخت خرما نمیزند.اما ممکنه این روش علاوه بر هزینه زیاد کارگر وقت گیر هم باشد.زیرا اغلب کارگران با توجه به زمان زیاد اینکار درخواست حقوق بیشتری را دارند.
روش برداشت خوشه‌ای
در روش برداشت خوشه‌ای خرما به این صورت است که پس از رسیدن میوه آن را از درخت به صورت شاخه‌ای می چینند، بعد از انتقال به محل بسته‌بندی خرماها از خوشه جدا شده در آخر بسته بندی میشود.روش برداشت خوشه‌ای سریعتر از روش دستی،اما ممکنه زمان برداشت درخت خرما تعدادی از آن نرسیده باشند.
اصول و فنون برداشت خرما
برای برداشت از درخت خرما شما باید اصول و فنونی را رعایت کنید؛ تا به محصول آسیبی نرسد و کیفیت آن حفظ شود. اصول و فنون برداشت خرما شامل:
1-انتخاب زمان مناسب برای چیدن میوه خرما بسیار اهمیت دارد؛بهترین زمان برای برداشت محصول فصل بهار و تابستان می‌باشد.
2-قبل از برداشت اطمینان پیدا کنید که میوه خرما رنگ و طعم مناسبی داشته باشد.
3-در صورت نیاز می‌توانید از ابزارهایی برای اندازه گیری سختی خرما و تعیین زمان برداشت استفاده کنید.
4-برای برداشت از درخت خرما همانطور که در بالا اشاره کردیم بالابر بهترین و ایمن‌ترین گزینه است.
5– برای برداشت میوه خرما شما باید دقت و حوصله داشته باشید تا به محصول آسیبی نرسد.
6-حمل و نقل صحیح خرما و فرآوری آن قبل از عرضه به بازار باید به درستی انجام شود.
7-خرما باید در محیطی خشک و خنک نگهداری شود تا فاسد نشود.
8-در صورت نیاز می‌توانید خرماها را در سبدهای چوبی و یا کارتن نگهداری کنید.
9-استفاده از آب زمان برداشت درخت خرما ممکنه باعث زودتر فاسد شدن میوه خرما شود بهتره زمان برداشت از آب استفاده نکنید.
10-همچنین در نظر داشته باشید؛ اگر روش برداشت شما دستی بود خرماهایی که هنوز نرسیده است برداشت نکنید.
تاثیرات فصل‌ها در برداشت خرما
تاثیرات فصل‌ها بر برداشت خرما بسیار اهمیت دارد و هر فصلی شرایط مخصوص به خود را برای برداشت خرما ایجاد می‌کند.مثلا در فصل بهار میوه خرما در حال رشد کردن می‌باشد به همین دلیل زمان مناسبی برای برداشت خرما نیست؛اگر هم برداشت شود کیفیت و طعم بدی دارد.تابستان و پاییز فصل خوبی برای برداشت است زیرا خرما علاوه بر سالم بودن طعم شیرین و خوشمزه‌ای دارند.
در فصل زمستان میوه،خرما به حالت استراحت در آمده و برداشت خرما در این زمان توصیه نمیشه؛در نتیجه اگر خرما در زمستان برداشت شود کیفیت و طعم خوبی نخواهد داشت.بنابراین اگر شما تاثیرات فصل‌ها در برداشت خرما بدانید به کیفیت و سلامت محصول خود کمک می‌کنید.
مقایسه روش‌های سنتی مدرن برای برداشت خرما
برای مقایسه روش‌های سنتی و مدرن باید گفت که،در روش سنتی معمولا نیازمند نیرو کار هست،زمان بیشتری را برای برداشت خرما باید صرف کرد.اما در روش مدرن با افزایش کارایی،استفاده از نیرو کمتر و همچنین کاهش زمان کارها سریع تر پیش می‌رود.
روش سنتی به دلیل نا امن بودن آن ممکنه خطر سقوط کارگران را افزایش دهد اما در روش مدرن به دلیل اینکه از ابزار و تجهیزات مناسبی استفاده میشود خطر سقوط را کمتر می‌کند و ایمنی کارگران را بهبود می‌بخشد.
در روش سنتی هزینه نیروی کار طوریست که شما باید به طور مداوم آن را پرداخت کنید؛ در صورتی که با داشتن بالابر مدرن شما نیاز به پرداخت مداوم نیستید؛ زیرا علاوه بر نیرو کمتر،فقط یکبار بابت خرید بالابر پول پرداخت می‌کنید.همچنین در روش سنتی امکان آسیب رسیدن به خرما بیشتر می‌باشد زیرا روش مدرن با دارا بودن تجهیزات کیفیت خرما حفظ میشود.
نحوه نگهداری خرما پس از برداشت
بعد از برداشت،نگهداری خرما در شرایط مناسب مهم می‌باشد.به همین دلیل چند نکته را ذکر کرده‌ایم که توجه به آن ضروری است:
1-اگر قصد نگهداری خرما به مدت طولانی را داشته باشید؛ باید آن را در انبار دمای 5تا10 درجه سانتی گراد بگذارید؛اما برای مدت کوتاه می‌توانید دما را انتخاب کنید.
2-خرما باید در رطوبت نسبی قرار بگیرد،حدود 50-60 درجه سانتی گراد برای رطوبت کافی است.
3-داشتن سیستم تهویه در محیط انار مهم می‌باشد زیرا باعث ورود هوا تازه به داخل میشود.
4-در نظر داشته باشید که برای انبار کردن خرما آن را جدا از میوه‌های دیگر کنید،زیرا گاز اتیلنی که میوه‌ها دارند کیفیت خرما را تحت تاثیر قرار میدهد.
5-بهتر زمان ذخیره کردن خرما با زدن برچسب تاریخ برداشت و نوع خرما را ثبت شود تا بتوانید خرماهای قدیمی را شناسایی کنید.
نحوه آماده سازی خرما برای ورود به بازار
برای آماده سازی خرما که وارد بازار شود، خرماها را باید بر اساس کیفیت،میزان خرابی،مواد معدنی جدا کرد؛سپس خرماها را با فشار زیاد آب بشویید تا از ذرات خارجی پاک شود و با خشک کردن آن رطوبت اضافی آن را بگیرید.برای اینکه خرما باکیفیت وارد بازار شود بهتر است بر حسب اندازه و کیفیت دسته بندی کنید.
برخی از خرماها را قبل از بسته‌بندی،با روغن نباتی یا واکس روی آن را می‌پوشانند تا هم چسبندگی کمتر شود و هم ظاهری درخشان داشته باشد.عده‌ای از میوه فروشان یا خشکباری‌ها با گرفتن هسته خرما داخل آن را با مغز پر می‌کنند تا ارزش غذایی آن بیشتر شود.در آخر بسته‌بندی خرما باید آن را از هرگونه آلودگی و آفات حفظ کند؛همچنین بسته‌بندی مناسب مانند جعبه‌های زیبا،کیسه‌های شفاف،یا طرح‌های جذاب روی کارتن باعث جلب توجه مشتری میشود.
نتیجه گیری
درخت خرما در مناطق گرمسیری و نیمه گرمسیری رشد می‌کند سپس میوه خرما تولید میشود.به دلیل محبوبیت خرما در بین افراد کشت و برداشت خرما بسیار حائز اهمیت است؛ بنابراین روش برداشت خرما باید به گونه‌ای باشد که به آن آسیبی نرسد.برای انجام مراحل برداشت خرما شما باید مهارت لازم را داشته باشید تا به خوبی کار انجام شود.این مراحل شامل:
1-تشخیص طعم و رنگ خرما
2- استفاده از ابزارهای مختلف برای برداشت
3-چیدن خرما
4-برداشت خرما
وقتی به مرحله برداشت خرما می‌رسد شما باید انتخاب کنید از چه روش‌هایی خرما را برداشت کنید: دستی،خوشه‌ای و یا بالابر؛روش دستی و خوشه‌ای زمان بر و پر هزینه می‌باشد در حالیکه روش بالابر بهترین گزینه است زیرا باعث صرفه جویی در زمان و هزینه میشود.در نظر داشته باشید که با رعایت اصول و فنون خرما شما می‌توانید خرما با کیفیت را وارد بازار کنید.