کشاورزی پایدار چیست ؟
کشاورزی پایدار بدون اینکه به منابع طبیعی و محیط زیست آسیب برساند نیازهای غذایی و نساجی جامعه را برآورده می کنند، روشهای کشاورزی پایدار شامل استفاده بهینه از آب، خاک، انرژی، تنوع زیستی و کنترل بیولوژیکی آفات هستند. کشاورزی پایدار همچنین به افزایش سودآوری مزارع، بهبود کیفیت زندگی کشاورزان و جوامع روستایی و تأمین غذای سالم برای همه کمک میکند.
مزارع کشاورزی اغلب فشار قابل توجهی بر منابع طبیعی و محیط زیست وارد می کنند. هدف اصلی از اقدامات کشاورزی پایدار برای حفاظت از محیط زیست، گسترش پایگاه منابع طبیعی زمین و حفظ و بهبود حاصلخیزی خاک در نظر گرفته شده است. بر اساس یک هدف چند جانبه، کشاورزی پایدار به دنبال موارد زیر است:
- افزایش درآمد سودآور مزرعه دار
- ترویج حمایت از حفظ محیط زیست
- بهبود کیفیت زندگی برای خانواده ها و جوامع مزرعه
- برای حیوانات و انسان ها
- تضمین پایداری طولانی مدت منابع غذایی
- افزایش تولید برای نیازهای غذایی و فیبر انسان
- ارائه گزینه های غذایی جایگزین
دلایل اهمیت کشاورزی پایدار
اهمیت کشاورزی پایدار را نمی توان نادیده گرفت. کشاورزی پایدار به حفظ منابع طبیعی و در عین حال ارتقای عدالت اجتماعی و سود اقتصادی کمک می کند.
کشاورزی پایدار، سیستمی از کشاورزی است که در تلاش است تا منابع لازم را برای جمعیت فعلی بشر فراهم کند و در عین حال توانایی سیاره زمین برای حفظ نسل های آینده را حفظ کند.
در پی جنگ جهانی دوم، ماهیت کشاورزی با برداشت محصول بیشتر در واحد سطح تشدید شد و با اشغال سطح وسیع‌تری از مزارع توسعه یافت. متعاقباً، مزارع کمتر و بزرگ‌تری توانستند نیازهای غذایی جمعیت فزاینده انسانی را برآورده کنند. کشاورزی صنعتی مدرن علیرغم کارآیی، دارای معایبی است، از جمله تخریب اکوسیستم ها و از دست دادن تنوع زیستی مرتبط، از بین رفتن تنوع محصول، نگرانی های متعدد رفاه حیوانات و خطرات سلامتی انسان
کشاورزی پایدار به دنبال رسیدگی به این مسائل است و «سلامت سیاره‌ای» را در اولویت قرار می‌دهد، این ایده که ثبات سیاره بهزیستی انسان را تعیین میکند. اصول اساسی آن شامل ارتقای برابری اجتماعی-اقتصادی، کسب سود و حفظ سلامت اکوسیستم است. از آنجا که کشاورزی مدرن نقش مهمی در تسریع انقراض دسته جمعی گونه های گیاهی و جانوری بر روی زمین داشته است، کشاورزی پایدار به طور فعال برای حفاظت و حمایت از تنوع زیستی تلاش می کند.
کشاورزی پایدار نه تنها اثرات زیست محیطی سیستم کشاورزی سنتی را کاهش می دهد، بلکه منجر به عملکرد بالاتر و محصولات سالم تر برای مصرف کنندگان می شود. هدف روش های کشاورزی پایدار حفظ منابع ضروری مانند حاصلخیزی خاک است که برای موفقیت کشاورزی بسیار مهم است. این سیستم‌های تولیدی جدید می‌توانند برای مناطقی با منابع محدود یا کمیاب سود ببرند.
فواید کشاورزی پایدار برای محیط زیست و رفاه ما
- جلوگیری از آلودگی دریاچه ها و رودخانه ها
- صرفه جویی در مصرف آب
- حفظ حاصلخیزی خاک به طور طبیعی با بازیافت مواد مغذی در مزرعه
- افزایش ترسیب کربن توسط خاک و پوشش گیاهی چند ساله
- ارتقای بهره وری انرژی در عملیات کشاورزی
- کاهش انتشار آلاینده های هوا و گازهای گلخانه ای
- ایجاد زیستگاه برای گرده افشان ها و حشرات مفید
- تضمین رفاه حیوانات مزرعه و همچنین فراهم کردن فضایی برای همزیستی محترمانه با حیات وحش بومی
سلامتی ما ارتباط نزدیکی با سلامت محیطی که در آن زندگی می کنیم دارد. از آنجایی که روشهای کشاورزی پایدار بر محیط زیست تأثیر مثبت می‌گذارند، به کیفیت زندگی ما نیز کمک میکند.
مزایای کشاورزی پایدار
این رویکرد به حفاظت از محیط زیست و منابع طبیعی کمک میکند و در عین حال سودآوری اقتصادی و برابری اجتماعی را ارتقا می‌دهد و تضمین میکند که همه مردم به غذای کافی و مقرون به صرفه دسترسی دارند.
مزایای زیست محیطی
کشاورزی پایدار یک رویکرد سازگار با محیط زیست است که اتکا به منابع طبیعی محدود را کاهش می دهد. روشهای کشاورزی دقیق آن، مانند تناوب زراعی، کشت مخلوط، و کاشت همراه، به حفظ سلامت خاک و کیفیت آب کمک میکند و در عین حال نیاز به اعمال آسیب‌رسان را از بین می‌برد.
مزایای اقتصادی
پایداری در کشاورزی می‌تواند اقتصاد محلی قوی‌تر و فرصت‌های اقتصادی برای کشاورزان کوچک‌تر ایجاد کند و به آنها اجازه می‌دهد تا مواد غذایی بیشتری با منابع کمتر تولید کنند. همچنین مزیت مالی قابل توجهی نسبت به کشاورزی معمولی دارد. خشکسالی یا سایر بلایای طبیعی، مانند سیل، می تواند بر عملکرد کشاورزی سنتی تأثیر بگذارد و منجر به خسارات اقتصادی شود. کشاورزی پایدار معمولاً مستلزم هزینه های کمتری است زیرا نهاده های بسیار کمتری را در بر می گیرد.
مزایای اجتماعی
کشاورزی پایدار، برابری اجتماعی را تشویق میکند و به ایجاد یک سیستم غذایی عادلانه‌تر کمک میکند. از طریق روشهای تولید پایدار، برداشت‌های کشاورزی می‌توانند در طول زمان قابل اطمینان‌تر و سازگارتر شوند و امکان دسترسی مداوم به غذای مقرون‌به‌صرفه برای همه، صرف‌نظر از وضعیت اقتصادی‌شان، فراهم شود.
علاوه بر این، کشاورزی پایدار اغلب به دلیل افزایش توانایی کشاورزان برای فعالیت در یک جامعه، کشاورزی محلی را ترویج می کند.
کشاورزی پایدار و تاثیرات مثبت بر امنیت غذایی
شیوه های کشاورزی پایدار می تواند تأثیرات مثبت زیادی بر امنیت غذایی داشته باشد. آنها یک سیستم غذایی کارآمدتر، پایدارتر و انعطاف پذیرتر از شیوه های کشاورزی سنتی ایجاد می کنند و آن را به یک استراتژی موثر برای تامین تقاضای جهانی غذا تبدیل می کنند.
علاوه بر این، این رویکرد راهی برای محافظت از منابع طبیعی و کاهش اثرات تغییرات آب و هوایی بر عملکرد محصولات کشاورزی فراهم میکند و توانایی تامین غذا برای نسلهای فعلی و آینده را بهبود می‌بخشد.
نحوه اجرای کشاورزی پایدار
اجرای شیوه های کشاورزی پایدار آسان است و در هر مقیاسی قابل انجام است. روشهای زیادی را می‌توان برای کاهش اثرات زیست‌محیطی مانند استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر، ترویج کشاورزی ارگانیک و کاهش استفاده از آفت‌کش‌ها به کار برد. آموزش و آگاهی می تواند روش های کشاورزی پایدار را ترویج کند و مردم را به انتخاب گزینه های غذایی پایدار تشویق کند.
کشاورزی پایدار در ایران
کشاورزی پایدار در ایران به معنی کشاورزی که نیازهای غذایی و نساجی جامعه را برآورده میکند، بدون اینکه به منابع طبیعی و محیط زیست آسیب برساند یا توانایی نسلهای آینده را کاهش دهد. کشاورزی پایدار شامل استفاده بهینه از آب، خاک، انرژی، تنوع زیستی و کنترل بیولوژیکی آفات است. کشاورزی پایدار همچنین به افزایش سودآوری مزارع، بهبود کیفیت زندگی کشاورزان و جوامع روستایی و تأمین غذای سالم برای همه کمک میکند
کشور ایران از نخستین کشورهای جهان است که در آن کشاورزی و زراعت آغاز شده است. در طول تاریخ، کشاورزی ایران با فراز و نشیبهای مختلفی روبرو شده است. در دوران ساسانیان، کشاورزی پایهٔ اقتصاد شاهنشاهی بود و ایران از کنولوژیهای پیشرفتهای برای آبیاری، تناوب زراعی و مبارزه با آفات استفاده میکرد. در دوران رضاشاه، کشاورزی ایران مکانیزه شد و تولید محصولات وابسته افزایش یافت. در دوران پس از انقلاب اسلامی، کشاورزی ایران با مشکلاتی مانند خشکسالی، آلودگی، تورم، تحریمها و تخریب منابع طبیعی مواجه شد. با این حال، کشاورزی ایران همچنان یک بخش مهم از اقتصاد و فرهنگ این کشور است.
انواع روش های کشاورزی پایدار در ایران
برای کشاورزی پایدار در ایران، روشهای مختلفی وجود دارد که هدف آنها افزایش تولید غذا و فیبر بدون آسیب به منابع طبیعی و محیط زیست است. برخی از این روشها عبارتند از:
- استفاده از کودهای طبیعی بجای کودهای شیمیایی که به حفظ سلامت خاک و کاهش آلودگی آب کمک میکنند
- رعایت تناوب زراعی و کشت مخلوط که باعث افزایش تنوع زیستی، کاهش آفات و بیماریها و بهبود عملکرد محصولات میشوند
- مبارزه بیولوژیکی بر علیه آفات، علفهای هرز و بیماریها با استفاده از شکارچیان طبیعی، میکروارگانیسمها و گیاهان مقاوم که به کاهش مصرف سموم شیمیایی و حفظ تعادل اکوسیستم منجر میشوند
- استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر و کم مصرف مانند خورشید، باد که به کاهش انتشار گازهای گلخانهای و ذخیره کربن در مزارع کمک میکنند.