فیدر میکسر یک دستگاه کاربردی و پر‌مصرف در بین ماشین آلات دامداری می‌باشد که کشاورزان از آن برای مخلوط کردن خوراک دام استفاده می‌کنند. انتخاب فیدر میکسر مناسب، یک امر مهم در صنعت دامداری است. در این راهنمای خرید به معرفی انواع فیدر میکسر و نکات لازم برای انتخاب فیدر میسکر مناسب می‌پردازیم.
انواع فیدر میکسر
به طور کلی فیدر میکسر به دو نوع فیدر میکسر عمودی و فیدر میکسر افقی تقسیم می‌شود. در ادامه مقاله انتخاب فیدر میکسر مناسب به معرفی انواع فیدر میکسر می‌پردازیم.
فیدر میکسر افقی
این دستگاه برای خرد کردن علوفه دامی و مخلوط کردن مساوی منابع غذایی کاربرد دارد. در فیدر میکسر افقی از مته‌های بزرگی استفاده شده است که در خلاف جهت هم می‌چرخند. این نوع فیدر میکسر برای دامداری‌های بزرگ بسیار مناسب هستند و به راحتی پشت تراکتور قابل حمل می‌باشند.
فیدر میکسر افقی قابلیت داشتن بین یک تا چهار مته بزرگ را دارا می‌باشد و این ویژگی آن را به انتخاب مناسبی برای دامداری‌های بزرگ تبدیل کرده است. همچنین این نوع فیدر میکسر قابلیت این را دارد که حجم زیادی از مواد خوراکی یکسانی را در زمان کوتاهی(بسته به تعداد مته‌های فعال) مخلوط کند. اغلب فیدر میکسرهای افقی موجود در بازار دو تیغه ای هستند و کارایی و بهره وری بالایی دارند.
فیدر میکسر عمودی
اکثر فیدر میکسرهای عمودی دارای یک یا دو مته بزرگ می‌باشند و به همین علت برای خرد و مخلوط کردن خوراک دام بسیار مناسب هستند. خرد کردن علوفه دامی کاری است که فیدر میکسرهای عمودی به خوبی فیدر میکسر افقی انجام می‌دهند. فرآیند میکس کردن خوارک دام به وسیله فیدر میکسر عمودی برای رسیدن به مخلوط دلخواه ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشد.
فیدر میکسر عمودی، دارای یک مخزن عمودی شکل است که به طور معمول یک اوگر مرکزی در آن وجود دارد. توان حرکت اوگر و قدرت گردش این دستگاه از گیربکس تامین شده و خوراک دام در مخزن فیدر عمودی به صورت مخلوط شده به دست می‌آید. این نوع فیدر میکسر برای استفاده از علوفه خشک و مخلوط شدن با مواد خوراکی دیگر در خوراک دام بسیار مناسب و کاربردی می‌باشد.
فیدر میکسر زنجیره ای و پارویی
فیدر میکسر زنجیره‌ای و پارویی یکی دیگر از انواع فیدر میکسر در صنعت دامداری است. فیدر میکسرهای زنجیره ای و پارویی دارای ظرفیتی مشابه فیدر میکسرهای غلتکی می‌باشند با این تفاوت که به میزان نیرو و قدرت کمتری نیاز دارند. از این فیدر میکسرها بیشتر برای مخلوط کردن خوراک ریز دام استفاده می‌شود. فیدر میکسر زنجیره‌ای در مقایسه با انواع دیگر کمتر دچار فرسودگی می‌شود.
فیدر میکسر غلتکی
فیدر میکسر غلتکی یکی از انواع فیدر میکسر است که با استفاده از اوگر و غلتک، خوراک دام را مخلوط و تهیه می‌کند. در این نوع فیدر میکسر با استفاده از فشار برای حرکت دادن و چرخش خوراک در مخزن مخلوط‌کننده استفاده می‌شود. علف‌های ساقه بلند قبل از استفاده در فیدر میکسر غلتکی باید کاملا خرد شوند تا بتوان به راحتی آن‌ها در دستگاه مخلوط کرد.
ویژگی‌های فیدر میکسر مناسب
انتخاب فیدر میکسر مناسب و کاربردی، نیازمند توجه به نکات و ویژگی‌هایی می‌باشد که در ادامه مقاله انتخاب فیدر میکسر مناسب به آن‌ها می‌پردازیم.
یکنواختی ترکیب
یکی از ویژگی‌های مهم یک فیدر میکسر مناسب، توانایی ایجاد یک ترکیب یکنواخت و یکپارچه از علوفه است. این ویژگی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا دام‌ها برای رشد و سلامتی به ترکیب متناسبی از خوراک و علوفه نیاز دارند.
قابلیت مخلوط کردن خوراک مختلف
یک فیدر میکسر مناسب، قابلیت مخلوط کردن خوراک مختلف دام از جمله علوفه، ذرت، جو و … را دارد. داشتن این ویژگی در دستگاه فیدر میکسر، امکان ایجاد ترکیب‌های متناسب با نیازهای انواع مختلف دام را فراهم می‌کند.
کاهش ضایعات مواد
با توجه به اینکه فیدر میکسر به صورت مکانیزه مواد را مخلوط می‌کند، احتمال تولید ضایعات مواد کاهش می‌یابد و این امر به کاهش هدررفت مواد و افزایش بهرهوری تغذیه دام‌ها کمک می‌کند.
دقت در اندازه‌گیری مواد
بسیاری از فیدر میکسرها دارای سیستم‌های اندازه‌گیری دقیقی هستند که به کشاورزان اجازه می‌دهد مواد را با نسبت‌های دقیق و مناسب‌تری ترکیب کنند.
ظرفیت بالا و بهرهوری
فیدر میکسرها معمولا ظرفیت زیادی برای تولید خوراک دام دارند و این ویژگی به کشاورزان اجازه می‌دهد تا در دوره‌های زمانی کوتاه تعداد زیادی از دام‌ها را تغذیه کنند. همچنین این ویژگی باعث بهرهوری در مصرف انرژی و زمان برای تولید خوراک دام خواهد شد.
قابلیت تنظیم و برنامه‌ریزی
بسیاری از فیدر میکسرها دارای قابلیت تنظیم سرعت میکس و نسبت‌های مختلف خوراک دام هستند. این امکان به کشاورزان اجازه می‌دهد تا ترکیب‌های متنوعی از خوراک را برای دام‌ها تهیه کرده و به نیازهای آن‌ها پاسخ دهند.
سهولت در استفاده و نگهداری
سادگی طراحی در فیدر میکسرها، یک ویژگی مزیتی مهم از نظر استفاده و نگهداری برای کشاورزان محسوب می‌شود.
تکنولوژی و نرم‌افزار
برخی از مدل‌های پیشرفته‌تر فیدر میکسرها دارای نرم‌افزارهای کنترلی هستند که امکان مانیتورینگ دقیق‌تر و کنترل بهتر فرآیند مخلوط کردن را فراهم می‌کنند.
مهم ترین فیچرهای فیدر میکسر افقی و عمودی
با وجود این که فیدر میکسر افقی و عمودی از لحاظ کارکرد شبیه هم می‌باشند اما تفاوت های بسیاری نیز با هم دارند. در ادامه مقاله به معرفی ویژگی‌های بارز در فیدر میکسر عمودی و افقی می‌پردازیم:
فیچرهای مهم فیدر میکسر افقی
از ویژگی‌های مهم فیدر میکسر افقی میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- کاهش هزینه‌های دامداری در تهیه خوراک دام نسبت به روش سنتی
- بهره برداری بیشتر از علوفه و خوراک دام
- بالا رفتن وزن دام به دلیل استفاده از مواد مغذی مفید در خوراک
- افزایش 30 درصدی تولید شیر در دام بالغ
- کاهش استرس و اضطراب در دام
- سهولت استفاده و نگهداری از دستگاه
- افزایش تولید پروتئین و چربی به دلیل کاهش استرس در دام
فیچرهای مهم فیدر میکسر عمودی
ویژگی های مهم فیدر میکسر عمودی شامل موارد زیر می‌باشد:
- استفاده از سیستم توزین هوشمند برای برنامه ریزی جیره های مختلف
- مجهز به سیستم هشدار کنترل وزن خوراک
- عدم له شدن و تخریب ساقه علوفه خشبی با توجه به عمودی بودن اوگر
- عدم باقی ماندن مواد خوراکی پس از تخلیه
- دارای بدنه آلیاژی با ضخامت 6 میلی متر
- دارای مکانیزم بارگیری آب
قبل از خرید فیدر میکسر به چه نکاتی باید دقت کنیم؟
خرید فیدر میکسر مناسب باعث افزایش کیفیت خوراک دام و در نتیجه تولید بیشتر خوارک می‌شود. قبل از خرید فیدر میکسر مناسب توجه به یک‌سری نکات ضروری است. در درجه اول انتخاب نوع ثابت یا متحرک فیدر میکسر بر اساس نیاز دامدار اهمیت دارد. در صورتی که انباری مسقف دارید و نیاز به فیدر میکسر اقتصادی دارید، نوع ثابت آن می‌تواند برای شما مناسب باشد. اما در صورت داشتن تراکتور یا کامیون یا هر وسیله سنگین دیگری که دارای قدرت موتور بالایی باشد، پیشنهاد ما به شما نوع متحرک آن است تا در هر نقطه‌ای که دام تغذیه می‌کند از آن استفاده کنید و بتوانید فیدر میکسر خود را حمل کنید.
نکته بعدی این است که با توجه به نیاز دامداری و تعداد دامی که دارید، اندازه و ظرفیت دستگاه خود را انتخاب کنید. اگر از فیدر میکسر متحرک استفاده می‌کنید توجه داشته باشید که هر چه ظرفیت فیدر شما بالاتر باشد از تراکتور با ظرفیت بیشتری باید استفاده کنید.
اهمیت انتخاب ظرفیت مناسب برای فیدر میکسر
انتخاب ظرفیت مناسب برای فیدر میکسر مانند دستگاه کمپوست ترنر به تعداد و نوع دام موجود در هر دامداری بستگی دارد. اندازه و ظرفیت فیدر میکسرها بر اساس حجم و متر مکعب تعیین می‌شود. ظرفیت مخلوط فیدر میکسر یکی از عواملی است که با در نظر گرفتن آن می‌توانیم انتخاب بهتری داشته باشیم. میزان حجمی از دستگاه فیدر که همسطح با لبه فیدر قرار می‌گیرد ظرفیت مفید استوانه نام دارد. ظرفیت مخلوط دستگاه فیدر میکسر حدودا 70 تا 80 درصد ظرفیت مفید استوانه است ولی تا 96 درصد هم امکان بارگیری دارد اما با توجه به این تعریف مشخص است که نمی‌توان فیدر میکسر را کامل پر کرد چرا که در این صورت هزینه‌های تعمیر و نگهداری آن صرفه اقتصادی استفاده از فیدر را از بین می‌برد.
یکی دیگر از عواملی که برای انتخاب ظرفیت فیدر میکسر باید مورد توجه قرار گیرد سیستم تغذیه‌ای دام (Livestock feeding system) و نوع و وضعیت آن است. به عنوان مثال گروه گاو‌های انتظار زایمان، کم تولید یا پرتولید، گوساله پرواری و … میزان خوراکشان متفاوت است پس برای به حداقل رساندن ضایعات خوراک باید به این نکات نیز توجه نمود. پر نمودن بیش از اندازه ظرفیت فیدر میکسر در مخلوط کردن TMR نقش بسیار مهمی دارد و اگر این عمل صورت گیرد به تولید جیره‌ای ناهمگن و هدر رفتن خوراک دام منتهی می‌شود. بارگیری بیش از اندازه در مخزن به چند دلیل می‌تواند رخ دهد:
- عدم تطبیق ظرفیت میکسر برای گله
- درخواست بیش از ظرفیت فیدر میکسر
- تغییرات در سطح رطوبت علوفه