همه ما میدانیم که انسانها از قدیمالایام برای باروری محصولات کشاورزی و گیاهان از کود حیوانی استفاده کردهاند. تولید کود کمپوست حیوانی یک فرآیند طبیعی است که در آن بقایای حیوانی و گیاهی تحت شرایط خاصی تجزیه شده و به مادهای غنی و پایدار تبدیل میشود که به عنوان کود در کشاورزی استفاده میشود. کمپوست نوعی تاثیرگذار از کود حیوانیست که در اینجا قصد داریم به توضیح کامل تولید کود کمپوست حیوانی بپردازیم. پس تا انتهای این مطلب برای تولید کود کمپوست دامی با ما همراه باشید.
کمپوست چیست؟
کمپوست یا هوموس، به تودهای از مواد آلی و معدنی گفته میشود که به طور طبیعی تجزیه شده و توسط میکروبها و باکتریها تبدیل به یک ماده حاوی عناصر غذایی برای گیاهان میشود. کمپوست دامی به عنوان عنصر اصلی فعالسازی عناصر غذایی برای تقویت خاک و رشد گیاهان مورد استفاده قرار میگیرد.
استفاده و تولید کمپوست دامی مزایای زیادی به همراه دارد که در ادامه به چند مورد اشاره میکنیم:
- غنی شدن بستر گیاهان: کمپوست با افزودن مواد آلی و عناصر غذایی به خاک، باعث بهبود ساختار و تغذیه بستر رشد گیاهان میشود.
- بهبود کیفیت خاک: استفاده از کمپوست موجب بهبود ساختار، زهکشی و تهویه خاک شده و باعث افزایش توانایی خاک در حفظ رطوبت و عناصر غذایی میگردد.
- کاهش ترکها در خاکهای سنگین: مواد آلی موجود در کمپوست به عنوان پایهای برای ساختار خاک عمل کرده و باعث کاهش ترکها در خاکهای سنگین میشوند.
- امکان بهرهبرداری از خاک در مناطق محروم از مواد معدنی: کمپوست میتواند جایگزین مناسبی برای کودهای شیمیایی و مواد معدنی باشد، بهخصوص در مناطقی که دسترسی به این نوع مواد محدود است.
- بهبود کیفیت محصولات کشاورزی و باغی: کمپوست میتواند در رشد و عملکرد محصولات مختلفی مانند انار، پسته، هندوانه، انگور، زیتون، آلو، هلو، آلوئهورا، بادام، گندم، ذرت و سایر محصولات کشاورزی تاثیر قابلتوجهی داشته باشد.
آیا استفاده از کود گاوی بیخطر است؟
کود گاوی تنها زمانی ایمن است که فرآیند کمپوستسازی به خوبی انجام شود، زیرا آمونیاک و باکتریهای خطرناک دیگر خطری برای گیاهان، محیط زیست و سلامتی عمومی نخواهند بود.
اگر زبالهها هنوز تجزیه نشده باشند، شاید منجر به آلودگی خاک و منابع آب شود.
موضوع دیگری که باید مدنظر قرار گیرد تأثیر کود حیوانی بر جو است. گاوداریها ۱۸ درصد از کل انتشار گازهای گلخانهای جهانی را تشکیل میدهند که شامل متان (CH4) و دیاکسید کربن (CO2) است. هنگامی که باکتریها فضولات دام را تجزیه میکنند، مقادیری از این گازهای گلخانهای وارد جو میشود، بنابراین باید به دقت در مورد تولید کود آلی با حداقل تأثیر بر محیط زیست عمل کنید.
نکته دیگر این است که ذخیرهسازی و مدیریت فضولات دام یک چالش است. برای جلوگیری از آلودگی، کود را در مناطقی دور از چاههای آب، رودخانهها، دریاچهها و حوضچهها نگهداری کنید.
نکاتی برای تهیه و تولید کود کمپوست حیوانی
- حداقل ۴۰٪ رطوبت لازم است که در کود حیوانی موجود باشد.
- کود حیوانی باید به شکل کپه یا کله قندی مرتب شود تا شرایط لازم برای فعالیت باکتریهای موجود در کودهای حیوانی فراهم گردد و عمل فسیل کردن کود آغاز شود.
- هیچ وقت آن را پوشش ندهید تا تهویه هوا، اکسیداسیون و خروج گاز آمونیاک مانع نشود.
- از موازنهدهی کود پس از مخلوط شدن به مدت ۱۴ روز خودداری کنید تا باکتریهای موجود در کود حیوانی فرآیند کمپوست کردن را به طور کامل انجام دهند.
- کود حیوانی که به دلیل عدم وجود بارشهای کافی و نبود سرما و یخبندان موثر به خوبی فراوری نشده را به هیچ وجه به خاک اضافه نکنید. در غیر این صورت، ممکن است با انگلها، قارچها و آلودگیهای دیگر مواجه شوید.
تجهیزات لازم برای تولید کود کمپوست حیوانی
برای تولید کود کمپوست حیوانی باکیفیت نیاز به ماشین آلات مناسب این کار دارید. دستگاه تبدیل کود حیوانی به کمپوست عملیات تهیه کود و بهبود این فرآیند را برای شما سادهتر میکنند. انواع ماشینآلات مورد استفاده در زمینه تولید کمپوست دامی عبارتند از:
- خردکنها و سیلوتراش کود: این دستگاهها برای خرد کردن مواد آلی و معدنی استفاده میشوند. این ابزار مواد را به اندازهی مناسب برای فرآیند کمپوستسازی آماده میکنند.
- کمپوستترنر: این دستگاه برای مخلوط کردن و تهویه مواد کمپوست حیوانی استفاده میشود. با ایجاد هوادهی و گرداندن مواد، فرآیند تجزیه و تحلیل مواد را تسریع کرده و کمپوست باکیفیتی تولید میکند.
- دستگاه تفکیککننده: این دستگاه برای جدا کردن مواد غیرمناسب یا انتخابی از مخلوط مورد استفاده قرار میگیرد. این مواد ممکن است شامل مواد غیرمناسب یا بزرگتر از اندازه مورد نیاز برای تولید کمپوست باشند.
- ماشینهای بستهبندی: این دستگاهها برای بستهبندی کمپوست تولیدی و آمادهسازی آن برای انتقال مورد استفاده قرار میگیرند.
در ادامه به معرفی دو نمونه از دستگاه تبدیل کود حیوانی به کمپوست نظیر کمپوست ترنر و سیلوتراش میپردازیم:
کمپوست ترنر
کپوست ترنر یکی از اصلیترین و موثرترین دستگاههای استفاده شده در تولید کود کمپوست حیوانی است. این دستگاه برای هوادهی و مخلوط کردن کود و مواد اولیه کمپوست، که به صورت پشته روی زمین جمعآوری میشوند، بهکار میرود. فرآیند هوادهی و مخلوط کردن، به صورت صنعتی و دقیق در زمانهای منظم انجام میشود. این کار موجب افزایش عملکرد باکتریها و تولید کود کمپوستی با کیفیت و یکنواخت میشود. بعد از انجام فرآیند توسط دستگاه کمپوست ترنر، کود کمپوست فرآوری میشود. این دستگاه با امکانات فنی منحصربهفرد خود به صورت متنوع و با کیفیتی بالا ساخته و تولید میشود. پس کمپوست ترنر از مهمترین دستگاه تبدیل کود حیوانی به کمپوست محسوب میشود.
مشخصات فنی دستگاه ترنر کمپوست شامل موارد زیر میشوند:
- طراحی نوآورانه روتور دستگاه با ۲ گام، که برای هوادهی و مخلوط کردن با بالاترین توان انجام میشود.
- اتصال محکم روتور به شاسی دستگاه با مقاومت بالا و استحکام مناسب.
- نیاز کم به تعمیرات و سهولت در نگهداری دستگاه.
- قابلیت تغییر حالت دستگاه از حالت کار (تونل) به حالت حمل و نقل.
- استفاده از دستگاههای لیزر و سیانسی برای برش دادن قطعات دستگاه.
- آبکاری تمامی قطعات دستگاه به منظور افزایش طول عمر آن.
سیلوتراش
یکی دیگر از ابزارآلات و دستگاه تبدیل کود حیوانی به کمپوست مهم در تولید کود کمپوست حیوانی، سیلوتراش است. در گذشته، علف جزء خوراک دامها بود که کشاورزان با استفاده از قمه و ابزارهای ابتدایی، آن را جمعآوری میکردند. اما امروزه، با افزایش تعداد گاوها و صنعتیتر شدن گاوداریها، علف و دیگر خوراکهای دام به صورت فشرده در سیلوها نگهداری میشوند. در طول زمان، به دلیل تبخیر آب موجود در علفها و فشار زیاد گیاهان روی هم، سیلو به سیلاژ (علف تخمیر شده و سفت) تبدیل میشود. جداسازی دستی این سیلاژ، علاوه بر پیچیدگی، احتمال نفوذ رطوبت و باکتری را افزایش میدهد. بنابراین، برای برش و خرد کردن سیلاژ و انتقال آن به آخور، از یک دستگاه مکانیزه به نام سیلوتراش استفاده میشود.
دستگاههای سیلوتراش اغلب از روغن دیزل استفاده میکنند و با توجه به سرعت فردی که علف را وارد دستگاه میکند، قادرند یک و نیم تا دو تن علف را در یک ساعت خرد کنند.